Soms is het meest helende niet de oplossing, maar de erkenning van wat er is. Een spaceholder zijn betekent dat je vertrouwen hebt in het proces van de ander, zonder dat jij het hoeft te sturen.
Holding space: een onderwerp waar ik graag over vertel en schrijf. Daarom alvast een sneak preview uit mijn nieuwe boek waarin ik 5 tips met je deel hoe je holding space kunt houden.
Holding space is in mijn ogen een groot cadeau wat je iemand kunt bieden wanneer iemand zich kwetsbaar voelt, worstelt met emoties, door een moeilijke periode, of door een fase van rouw heengaat.
Er is geen directe, één-op-één vertaling van holding space in het Nederlands en de essentie kan op verschillende manieren worden uitgedrukt. Voor mij betekent het:
Een veilige, open ruimte bieden, waarin iemand mag zijn met alles wat er is. Waarin iemand zich gezien en gehoord voelt, zonder de angst om veroordeeld te worden. Een veilige ruimte waar je je welkom weet.
Misschien herken je het wel: een kind of jongvolwassene dat zich terugtrekt, niet reageert zoals je zou verwachten, of juist fel uit de hoek komt, moeite heeft met leren of contact maken. Je voelt soms aan alles dat er iets speelt onder de oppervlakte. Vaak hebben we dan het idee dat we daar iets mee ‘moeten’. Dat hoeft niet.
Soms is het genoeg als je er even gewoon met jouw aanwezigheid er voor de ander kunt zijn, zonder iets te forceren, zonder meteen te willen oplossen. Maar er gewoon even naast gaat zitten, in stilte … en jouw rust en kalmte uitleent.
Holding space betekent dat je niet direct met oplossingen komt, maar dat je:
Echt aanwezig bent, zonder afleiding of oordeel.
Als co-regualtor jouw kalmte uitleent
Veiligheid biedt door stabiliteit en rust.
Een zachte uitnodiging doet om gevoelens of ervaringen te delen, zonder te pushen.
Zelfs in ongemak aanwezig blijft.
Soms betekent dit stilte verdragen. Soms betekent het een blik, een kleine aanraking, een simpel “ik ben hier voor je.”
Hoe kun je een spaceholder zijn?
Als onderwijs- of zorgprofessional is het bewust bieden van een veilige ruimte essentieel voor kinderen en jongvolwassenen. Dit betekent dat je niet alleen fysiek aanwezig bent, maar ook emotioneel en energetisch ruimte biedt, zonder oordeel of druk.
Hieronder deel ik graag vijf praktische tips om een spaceholder te zijn:
1. Wees aanwezig in het moment (echte aandacht geven)
Wat kun je doen?
- Maak écht contact: Kijk het kind of de jongere aan, wees met volle aandacht aanwezig en laat afleiding (zoals je telefoon of gedachten over andere taken) los.
- Luister zonder onderbreking: Vaak willen we meteen reageren of adviseren, maar probeer te luisteren zonder direct in te vullen.
Waarom is dit belangrijk?
Wanneer jij volledig aanwezig bent, voelt de ander zich écht gezien en gehoord. Dit creëert een veilige bedding waarin emoties kunnen stromen.
2. Oordeel niet, laat alles er gewoon zijn
Wat kun je doen?
- Laat je eigen mening los. Misschien begrijp je niet altijd wat een kind of jongere doormaakt, maar je hoeft het niet te begrijpen om het te respecteren.
- Weersta de neiging om te corrigeren of adviseren. Soms is het meest waardevolle wat je kunt doen simpelweg zeggen: “Ik hoor je. Vertel maar.”
Waarom is dit belangrijk?
Kinderen en jongeren voelen het meteen als er (onbewust) oordeel of druk is. Hoe veiliger ze zich voelen, hoe makkelijker ze zich openstellen.
3. Wees comfortabel met stilte
Wat kun je doen?
- Laat stiltes toe: Soms duurt het even voordat iemand zijn of haar gevoelens onder woorden kan brengen. Wees niet bang om stilte te laten vallen.
- Houd geen spanning vast: Laat je lichaam ontspannen, adem rustig en blijf gewoon aanwezig.
Waarom is dit belangrijk?
Stilte geeft ruimte voor reflectie. Als jij de stilte kunt verdragen, voelt de ander dat er geen haast is, dat alles op zijn eigen tempo mag gaan.
4. Houd de ruimte zonder iets te forceren
Wat kun je doen?
- Creëer een veilige sfeer: Dit kan door je lichaamstaal (open houding, zachte blik), je toon (rustig, uitnodigend) en je energie (geduldig, niet gehaast).
- Respecteer grenzen: Dwing niemand om te praten of gevoelens te delen. Geef de boodschap: “Alles is goed, ook als je nu nog niet wilt praten.”
Waarom is dit belangrijk?
Kinderen en jongeren hebben vaak tijd nodig om zich veilig genoeg te voelen om iets te delen. Als ze voelen dat er geen druk is, kan vertrouwen groeien.
5. Laat los dat jij het moet ‘oplossen’
Wat kun je doen?
- Blijf bij jezelf: Voel je niet verantwoordelijk om dingen op te lossen of pijn weg te nemen. Het gaat erom dat jij een veilige plek bent, niet dat je het probleem moet fixen.
- Wees een spiegel, geen redder: Stel open vragen als “Hoe voelt dit voor jou?” of “Wat heb jij nu nodig?” in plaats van direct met oplossingen te komen.
Je hoeft geen expert te zijn om een veilige ruimte te bieden. Het draait om je intentie, aanwezigheid en houding. Wanneer jij leert om écht aanwezig te zijn, oordeel los te laten, stilte toe te laten, ruimte te geven en geen druk te leggen, wordt jouw aanwezigheid een anker van veiligheid. En dat is misschien wel het mooiste wat je iemand kunt geven.
Een uitnodiging voor jou
Ik wil je uitnodigen om deze week eens bewust te kijken naar hoe jij holding space kunt bieden. Misschien bij een leerling die stil is, bij een collega die het zwaar heeft, bij een jongere die zich afzet. Kun je naast hen staan, zonder meteen in te grijpen? Kun je hen laten voelen dat ze er mogen zijn, precies zoals ze zijn? De kracht van jouw volle aanwezigheid is groter dan je denkt.
Meer leren over holding space? Dat kan!
Bij de cursus Tafelopstellingen leer je holding space te bieden tijdens een opstelling.
We hebben voor 12 maart nog 2 plekken: klik hier voor meer informatie.
In onze masterclass de traumasensitieve school leer je met een traumasensitieve bril holding space te bieden. Klik hier voor de laatste plekken op 8 mei 2025.
